در باب ِ ناباروری
حکیم محمّد اکبر ارزانی در کتاب طبّ اکبری _ یکی از رفرنسهای بیماریها در طبسنتی _ در قسمت عَقر _ نابابروری_ میگه:
برای اینکه مشخص بشه ناباروری از کدوم طرف هست سه نوع آزمایش وجود داره:
1. مَنی هر دو رو جدا جدا در آب می انداختند.. هر کدوم روی آب شناور بمونه مشکل از او هست. (اگر سنگین باشه و ته نشین شه قوت خوبی داره اگر چیزی مابین این دو باشه قدرت باروری داره اما ضعیف ِ)
2. ادرار شون رو جدا جدا پای ِ بوتهای (گفته کاهو یا کدو) بریزند. ادرار هر کدوم بوته رو خوشکاند؛ ناباروری از او هست.
3. 7دانه گندم، جو یا باقالا رو در دو ظرف سفالی جدا بکارند با ادرار شون آبیاریش کنند.. هر کدوم که جوانه نزد؛ اشکال از او هست.
پ.ن. حکیم ارزانی در جوانی علاقهی زیادی به یادگیری ِ پزشکی داشته اما چون زبان عربی بلد نبوده حکما از به شاگردی پذیرفتنش امتناع میکردند.. اینطور میشه که وقتی برای خودش حکیمی قابل می شه کتابهاش رو به زبان فارسی می نویسه تا سختیهایی که خودش متحمل شده بود رو همزبانان ش متحمل نشند. روحش شاد.
نقل به مضمون از اینجا.